استان يزد با بيش از 1400 اثر تاريخي ثبت شده در فهرست ميراث ملي و هزاران اثر با ارزش اما ثبت‌نشده، در زمره ضعيف‌ترين مديريت‌ها به لحاظ ثبت و تعيين حريم قرار دارد چراكه از ميان انبوه آثار ثبتي اين استان؛ تنها كمتر از 2 درصد ميراث تاريخي داراي حرايم مصوب هستند.
بافت تاريخي يزد

خبرگزاري ميراث فرهنگي_ گروه ميراث فرهنگي_ در ميان بيش از 1400 اثر ثبتي استان يزد تنها 25 اثر تعيين حريم شده‌اند كه 24 اثر آن مربوط به مديريت‌‌هاي قبلي ميراث فرهنگي در اين استان است و در دوره مديريت جديد ميراث فرهنگي استان يزد فقط يك اثر تاريخي ثبت شده تعيين حريم شده است.

بنابراين گزارش از بين قريب به 860 اثر ثبتي در طول 4 سال گذشته در استان يزد حتي يك اثر هم تعيين حريم نشده است. تك اثري هم كه در اين دوره تعيين حريم شده است از آثار ثبت شده در دوره‌ قبلي مديريت ميراث فرهنگي است.

اما مديركل دفتر ثبت آثار استان يزد نظر ديگري دارد. ناصر بابايي ندوشن در گفتگو با CHN اظهار داشت:« آثار و ابنيه يزد با ديگر استانها متفاوت است، عموم آثار؛ بنا بوده و متعلق به مردم است بنابراين ما به تعيين حرايم توجه زيادي داريم. از دو سال پيش نيز تعدادي پرونده تشكيل شده و درحال حاضر در مرحله رفع نقض قرار دارند.»

به استناد آمار؛ در ميان 540 اثري كه از آغاز ثبت ميراث فرهنگي در سال 1310 تا 1384 در استان يزد به ثبت رسيده است؛ تنها 25 اثر تعيين حريم شده‌اند. به عبارت ديگر 5 درصد آثار ثبتي استان يزد قبل از مديريت فعلي حريم مصوب دارند. اين درحالي است درصد حرايم مصوب در استان يزد با مديريت فعلي به صفر رسيده است.

بابايي ندوشن در واكنش به اين موضوع گفت:« تك بناها را مقطعي و به فراخور نياز تعيين حريم مي‌كنيم اما اينطور نيست كه به طور كلي حرايم مصوب داشته باشيم. تنها چيزي كه هم كه در دستور كار داريم ثبت آثار است و نه تعيين حريم.»

وي افزود:« اما اينطور نيست كه عدم تعيين حريم خطري براي بنا به همراه داشته باشد چراكه مردم يزد براي آثار تاريخي اهميت زيادي قائل هستند و هنگامي كه تابلوي ثبت روي بنايي الصاق مي‌شود اهالي محل نسبت به اثر احساس مسئوليت مي‌كنند. لذا روي تعيين حرايم خيلي حساس نيستيم.»

ازسوي ديگر كارشناسان ميراث فرهنگي معقدند كه ثبت بدون تعيين حريم به شدت به آثار تاريخي لطمه مي‌زند. يك كارشناس ارشد ميراث فرهنگي كشور با انتقاد از پيامدهاي منفي عدم تعيين حريم براي آثار تاريخي به CHN گفت:« نتيجه عدم تعيين حريم براي به وضوح دركنار آثار تاريخي قابل مشاهده است، چنانكه حتي در حريم درجه يك آثار تاريخي برج ساخته و اتوبان كشيده‌اند و خود اثر در ميان سازه‌هاي جديد درحال نابودي است.»

محمدحسن محبعلي افزود:« تعيين حريم جنبه حفاظتي دارد بدين معنا كه حريم مصوب ضوابطي را درپي دارد كه اجازه نمي‌دهد حواشي اطراف اثر به اثر تنه بزند. با اين وجود در اين حوزه بسيار عقب هستيم و دليل اين عقب افتادگي هم تنها كاهلي و تنبلي مديران ميراث فرهنگي كشور است.»

يادآور مي‌شود عملكرد سازمان ميراث فرهنگي استان يزد با 1377 اثر ثبتي فاقد حريم ازجمله ضعيف‌ترين عملكردها در ميان استانهاي كشور است و اين در حالي است سرعت ثبت ميراث فرهنگي در اين استان طي 4 سال گذشته به شدت فزوني يافته است.

آمار مذكور نشان از تكيه صرف مديران استان بر ثبت و غفلت از تعيين حريم براي آثار ثبتي است؛ رويكري كه در آينده نزديك ميراث فرهنگي يزد را درمعرض خطرات جبران ناپذيري قرار خواهد داد.
سعيد حبيب‌اله
  • نویسنده : یزد فردا
  • منبع خبر : خبرگزاری فردا